Bah

Programma: businesskaartje brengen naar Sera Me Hospital voor Geshe Lobsang en Karma Lobsang. Ondertussen had de hele Ladang een afspraak gepland dat ik een keer door een Tibetaanse dokter zou worden onderzocht. Vervolgens microkrediet tekenen. Er volgen zeker ergens nog een keer momo’s ik kan de Ladang niet verlaten zonder …..

Er werd uitgebreid gediscussieerd of ik niet een voorkeursbehandeling zou krijgen zodat ik niet in de rij zou hoeven staan. Maar er was nog geen rij want ik was al binnen toen de deur nog dicht was. Handig hoe zij met dit soort dilemma’s omgaan. Dokter Tenzin Woeser (niet verwisselen met ondeugend zoontje van Trinlay Nyima) sprak Engels. Toch wel indrukwekkend hoe zoiets loopt, hij luisterde/voelde eerst 10 minuten aan mijn pols en wist vervolgens zowat mij hele ziektegeschiedenis te vertellen met een gedetailleerdheid waar je wel stil van werd. Nu heb ik gelukkig niet veel maar de afgelopen jaren zijn er door mijn rugafwijkingen wel wat beperkingen en ongemakken geweest. De precisie waarmee hij dit beschreef, hoe deze onderling gekoppeld waren en wanneer welke klachten opspelen was ….. gewoon indrukwekkend. Precies wat ontbreekt bij ons betekenisverlenend systeem. Zijn advies, let wel hij gaf een advies (twee kantjes schreef hij vol), was herkenbaar en sommige dingen deed ik al. Het lijkt ook een beetje op ouder worden en daar nog wat weinig aan toe geven, maar er was meer. Vervolgens een recept en een echte draagtas vol met pillen. Hij begon de behandeling met een soort soldeerbout waarbij hij op een twintig tal plekken op mijn rug schouders en borstbeen me een soort verbrand behandeling gaf. Hij vroeg telkens heel vriendelijk of het pijn deed. Zei ik nee dan ging hij door tot ik “~~~” zei, dan stopte hij meteen. Aku (oompje) Tsultrim Gyatso zat erbij. De hele dag voelde de rug zoals die nog nooit heeft gevoeld en zowat de hele Ladang kwam op bezoek om te ..... sissen.

Verder kwam tijdens mijn middagdutje Trinlay Nyima met Dolma en twee getuigen voor het microkrediet. Allemaal in hun beste kleren gestopt, gelukkig minder zenuwachtig. Alles heel rustig uitgelegd en Nyima vertaalde, inclusief het hele contract. Er werd goed geluisterd, er waren weinig vragen, maar dit is gewoon een vrouw die met een extra koe aan de slag wil om haar bestaan en stabiliteit te verbeteren. De getuigen hadden natuurlijk de kopie van hun identiteit niet bij zich dus die MOETEN alsnog bezorgd worden vanmiddag, regen of geen regen. Trinlay Nyima gaat meteen mee om dit te regelen want de afgelopen twee dagen was er geen elektriciteit, dus het kan nog een klus zijn om een kopieerautomaat te vinden met generator. Dit soort officiële bijeenkomsten houd ik altijd kort we hebben al een voorgesprek gehad, waarna zij enige dagen heeft kunnen nadenken. Omdat zij toen het initiatief nam had ze er al over nagedacht. Vervolgens heb ik een huisbezoek gedan waarbij alles uitgebreid werd “besproken” en gecontroleerd. Dus nu hoeft niet nog een keer alles over. Bovendien, de kinderen komen uit school en er moet een koe worden gemolken EN ik wil klaar zijn en moet nog waspoeder kopen zodat ik in Nepal er niet op uit hoef. Vanochtend alles gewassen en de hele Ladang helpt mee met drogen. Bij elk hoosbuitje rent een peloton monniken naar buiten om te zorgen dat mijn broek niet opnieuw nat regent. Ik mag vandaag niet rennen want ik ben gesoldeerd. Toen ik ze uitzwaaide, stonden aan de overkant een paar monniken te klappen en een stond een wel erg aparte koe te melken. Voel me altijd beetje opgelaten. Loop je mee naar de voordeur (alsof het mijn voordeur is) sta ik te zwaaien sta ik voor de tempel in het huis van de Rinpochee (past ook al niet).

Wat zal ik slapen in dat vliegtuig dan rennen in Delhi om die volgende vlucht te halen wetende dat je nooit weet of ze je alles laten ophalen en je daardoor je vlucht gaat missen (al 2 keer gebeurd) of je zonder bagage aankomt (al 3 keer gebeurd). Om vervolgens weer in slaap te vallen en het hele Himalaya te missen omdat je wakker schrikt van de brommende motoren als de wielen uitklappen (al 3 keer gebeurd) en je kijk recht in de schots en scheef staande nieuwbouwwijken van Kathmandu, of was het nog Patan (de concurrent). Om vervolgens te kijken of je Phuntsok Chokyiling kunt zien (het klooster in Nepal) alle keren gelukt (7 keer).

Wat rest ….. afscheid gaan nemen (Rinpochee) of ze kwamen afscheid nemen. Hier vertel ik niks van want dat doet alleen maar afbreuk. Weer een jaartje maar ja op naar Nepal naar een oude vriend, jouw vriend zoals ze hier zeggen, Tsering Choephel al vele levens.

Het kan enige dagen duren voordat er weer een blog komt omdat de internetverbinding in het klooster een meer telepathisch karakter heeft. De digitale variant is ziek en heeft zoveel virussen dat tot nu toe geen remedie effectief is. Mogelijk krijgen jullie ze allemaal nadat ik terug ben in Nederland. In dat geval wens ik jullie dan veel sterkte.

Groet Paul

Heb een bult op mijn kop Zijne Eminentie Tritul Rinpochee de 23 reincarnatie van .... knalde te hard met zijn kop tegen mijn kop toen we afscheid namen.

Langzaam krijgt iedereen de smoor in

Geleidelijk aan begint het eind van dit bezoek eraan te komen en dat zorgt toch wel voor enige spanning. Iedereen wil nog wat terwijl ik meestal de neiging heb om stil zonder werk onopvallend in de Ladang te willen zitten om alles rustig voorbij te zie komen. Zo heeft iedereen van die idealen die weinig realistisch zijn. Want juist nu wil iedereen snel toch even iets komen zeggen wat soms resulteert in heel spontane gebeurtenissen. Wat wel kan is zonder overvolle agenda stiekem natafelen en waar heb je het als mannen over juist …… politiek (voetbal valt af omdat ik er niks van snap). Het hele klooster hangt vol met posters van alle Tibetanen welke zich publiekelijk in brand steken. Na de eerste verbrandingen welke een afschuwelijke langzame dood stierven treft men “betere” voorbereiding.  Men drinkt nu enkele liter benzine voordat men zichzelf in brand steekt. Als men dan eenmaal brandt en diep inademt explodeert het lichaam en volgt een snelle dood. Zittend aan die ontbijttafel met Ghen Lobsang Tsering, begon ik toch wel te twijfelen “of dit nu wel mijn idee van lekker natafelen is”. Maar Lithang Oost Tibet kwam ook uitgebreid aanbod, Lobsang Tsering heeft een visum gekregen van de Chinezen en kan dus terug naar huis. Hij heeft zijn moeder 21 jaar niet meer gezien en wil haar graag hoogbejaard nog spreken. Ik betwijfel of hij nog terugkomt naar India. Als je dit vraagt zeggen ze altijd “ja” maar aan de wijze waarop ze je vastpakken voel je “nee”. Dit blijft triest die verscheurdheid tussen klooster, levensovertuiging en familie, vrijheid of bezet Tibet met familie, thuis of India. Het blijkt dat nog steeds dezelfde gebieden in Tibet hermetisch afgesloten zijn als toen ik ondertussen 5 jaar geleden zelf door dit gebied trok.

Dit heeft onderandere ook te maken met het aanbidden van een bepaalde beschermgod welke door Z.H. de Dalai Lama is afgeraden. Dit advies werd een conflict en veroorzaakte een zeer grote verdeeldheid onder te Tibetanen. Er zijn nog enkele zeer actieve verzetshaarden. Een Khangtsen (de overburen) in Sera Me vormen een van de belangrijkste tegenstanders in India. Ze werden al enkele jaren geleden uit het klooster gezet. Historisch is dit een van de belangrijkste splitsingen van na Dje Tsongkhapa (nadere uitleg overbodig). Ik zie dat kloostergemeenschappen, vriendschappen, families en zelfs hele dorpen uit elkaar zijn getrokken. Wij hebben in de Stichting ook nog steeds last van de angst dat wij verbonden zijn met deze beschermgod. Via volstrekt onbedoelde acties van een vrijwilliger van de stichting tijdens een bezoek aan de Bylakuppe dorpen of via een foto op een of andere website van een beroemde aanhanger van deze beschermgod werd de twijfel gezaaid. Achter gesloten deuren heb ik in het klooster hierover overleg gehad want dit is allemaal uiterst UITERST ingrijpend. Verder ben ik altijd heel zichtbaar “neutraal”  en handel symbolisch herkenbaar dit zorgt dat hier nu wat rust komt … na 15 jaar.

Daarna nodig ik altijd de Ladang formeel mee uiteten, want Tibetanen eten naast momo’s en trek en smijtsoep ook graag exotisch in dit geval dus Indisch. Het restaurant veranderde ieder kwartier. De samenstelling van de groep iedere vijf minuten. De Ghen (2) het werkcomité (3), de Paraghee (3) gaan mee en daarom moeten we vroeg gaan want die mogen na 12.00 niet meer eten. Daarnaast de agendamonk en tolk en natuurlijk de monnik die ik al 17 jaar sponsor dit jaar de Ghen van het ziekenhuis van Sera Me. Verdeeld over drie riksja’s verbonden door mobiel kwamen we op geheel verschillende plaatsen aan in Kushalnagar. We zouden gaan naar een nieuw restaurant …. nogal duur werd erbij gezegd (meestal laden ze zich alle tien helemaal vol zo vol dat ze zelfs dan vaak het avondeten overslaan …. EN dat is een nogal unieke aangelegenheid voor een Tibetaan voor de prijs van een dagschotel op de Warmoesstraat in Amsterdam). Maar dit restaurant zag er Hindoe trendy uit en vergeven van de marmer en tulbanden. Dus …..toevallig gaat dan even een monnik naar de toilet (checkt de prijslijst belt mobiel van de plee dat het te duur is). Buiten krijg ik dan te horen dat het toch HET verkeerde restaurant is. Zo regelt zich alles. Tot we uiteindelijk in het “goede” restaurant waren. Een wilde vis, drie vegetarisch, een moest voor 12 uur eten dat mislukte omdat we 1.5 uur naar het goede restaurant hebben gezocht dus die ging even snel elders eten met twee monniken. Die weer per mobiel doorgaven wat zij wilde eten. Een deel wilde kip (over het algemeen eten Tibetanen liever grote dieren want dan hoeft er minder te worden gedood). Toen de vis uitviel wilde die geen kip maar Tandoori Mutton maar dat kon niet want dat stond nog een uur in de oven. Vervolgens kreeg een in de aanloop naar we bestellen een Ananassapje in een bierglas op potje en begreep niet hoe die het glas moest vasthouden. Om nog maar te zwijgen over de rijst, brood, drinkwater, soep. Om 3 uur was iedereen voldaan en leken we wel een bezopen gezelschap.

We wilden nog wat gaan wandelen door een pretpark en jungle. Tussen de hoosbuien door als een stel pubers lopen giechelen. Wie durft het hardst te schommelen, wie klimt het snelst in een boom. Het was de plek waar ik 17 jaar geleden toen er nog niks te lachen viel op de Ladang een paar keer met de monniken ben gaan zwemmen. De honger van toen riep bij Gelek Jamphel en mij veel herinneringen soms tegelijkertijd. Aku Jamyang die bang was voor water, Tsering Choephel die ergens stoer plat op zijn bek ging en zo kwamen we bij de illegale dansavonden/nachten in het klooster. Waarbij vooral mijn danstechniek werd geroemd, geen idee waarom. Weet wel dat ik een beroemde religieuze danser over de balustrade zag springen toen ik eraan kwam (variatie op een klompendans dacht ik). Tijdens een van de volgende hoosbuien hebben we hoog in de bomen in een boomhut staan dansen…… Bollywood viel echt in het. De video circuleerde de volgende dag op de Ladang kreeg lovende recensies maar de Ghen waren iets minder ……..

 Dansende monniken (zelfcensuur)

Thuis hoorde ik dat Tsering Choephel vanuit Nepal had gebeld om nog even de vluchttijden te controleren. Want overmorgen vroeg vertrek ik naar Bangalore. Want als je ver reist moet je vroeg opstaan. Ik zal dus 16 uur te vroeg in Bangalore zijn. Maar hier ga ik niks meer aan veranderen heb de hoop op gegeven .. al lang opgegeven om hier ieder jaar weer tot een meer realistisch tijdstip te komen. We gaan gezamenlijk lopen balen door Bangalore. Verder nog even aangegeven welke dingen ik nog moet afronden. Door de reacties krijg ik de indruk dat de kopie van de aftekenlijst van monniken en het boeken van een stoel bij “Emirates” niet gaat lukken.

Heb 10.000 gepind (oké roepies)!

Oefen afrondend rondje Bylakuppe

Vanochtend eerst met Trinlay Nyima de wachtlijst door genomen waarin Tenzin Yankey nog iemand van de lijst had geschrapt. Bleek dat toch die man die een microkrediet wilde hebben om naar water te zoeken te zijn. Verder gaat hij het komende jaar de vier resterende beoordelen. Ik stuur hem nog de dorp en huiscodering omdat ze hier ook de kluts kwijtraken met al die tenzin’s en lobsangen. Volgend jaar bespreken we dit dan samen om te bekijken of we hiermee verder gaan. Verder heb ik zitten rekenen en kan een microkrediet van INR 35.000 verstrekken (wil hier ook de grens leggen is ongeveer Euro 500,00) hiermee kan een kwalitatieve goede koe worden gekocht. Dus deze Dolma gaan we bezoeken ze weet al dat we eraan komen. Tevens had Trinlay Nyima zelf een familie gevonden die volgens hem wel voldeed. Daar gaan we ook nog even langs

Ze zijn wel lekker die ritjes achter op de motor behalve als ze een afkorting dwars door de velden nemen nu naar New Settlement 9. Jammer dat de Indische overheid die niet een beetje kan egaliseren. We kwamen aan bij een klein huisje met een kamer drie bedden, twee metalen kasten een koelkast een televisie zoals mij Oma er eentje had en een tafel. De keuken is buiten onder een afdakje. Zonder tolk al snel een leuk gesprek gehad al was het om te voorkomen dat de buurvrouw van drie straten verder na iedere slok niet meteen mijn glas kan bijschenken (toevallig de zus van Tenzin Yankey die zo lekker kan koken, het klikt tussen ons en zij kan de zenuwen bij Dolma een beetje ondersteunen). Eerst gesproken over haar dochter een bleek goed gebekt hoorbaar kortademig kind die thuis was van school zodat ik haar kon zien. Voordat ik het wist, lagen de Thorax foto’s, veel (heel veel) bonnen van medicatie en artsbezoeken op tafel en een trieste diagnose. Zorgen begrijpelijke zorgen zeker gezien hun instabiele economische basis. Hier werd dus van mijn wachtlijst sponsoren die willen starten een sponsoring toegezegd. De xerox van haar rapport volgt nog deze lag zoals bijna overal bij de Tibetanen in de metalen kast met slot op de rechter tweede plank. Daarna kwam het gesprek op de koe en je ziet een doodmoe gezicht zenuwachtig de kluts kwijtraken. Zonder tolk in alle rust wat details gegeven want er is natuurlijk wel een contract met meerdere getuigen (om draagvlak en medeverantwoordelijkheid in de sociale omgeving te creëren) en ik wil officiële identiteitsbewijzen. Lijkt een gemakkelijke vraag maar voor een politiek/culturele vluchteling is dat NIET gemakkelijk. Geleidelijk kwam de rust weer wat terug en een reëel nee op de vraag om morgenmiddag alles te tekenen. Om vier uur moet Dolma haar koe melken. De agenda monnik moet mijn agenda dus aanpassen aan de werkelijkheid. De zus van Tenzin Yankey nam moeder en dochter onder haar hoede toen wij weer op zoek gingen naar een of andere afkorting naar Camp 2.

De oude mannen die op het dorpplein zitten kennen me ondertussen en via een open goot in de weg tussen twee huizen door naar een klein goed onderhouden binnenpleintje. De poort werd geopend door Yeshi Saldon de moeder eenmaal binnen was duidelijk de vader Sonam Wangdue is ziek en goed. Beide spreken wat Engels dus dat liep gemakkelijk. Tijdens het gesprek over hun dochter kwam de vraag voor het rapport van de jongste Tenzin Zompa. Dit werd verkeerd begrepen en daar zat ik naar de scans van total body voor uitzaaiingen, de foto’s van de gastroscopie en het operatieverslag te kijken. Maagkanker de nota’s en het gezicht van Sonam Wangdue lieten zien dat die al vier chemokuren had gehad. Nog twee te gaan. Door kanker was hij zijn inkomen verloren door de rekening was hun reserve verdwenen. Uitgemergeld vertelde hij zijn verhaal aangevuld en vooral gecorrigeerd door zijn vrouw. Hij wilde de laatste twee kuren overslaan. Moe, bang voor het braken, maar vooral moe. Een open vraag naar mij met de hoop op een antwoord waar er vele mogelijk zijn. We hebben een kop thee lang mogelijke antwoorden besproken uiteindelijk samengevat in welke optie geeft de meeste kans dat jij je vrouw witte haren ziet krijgen en neem jij die keuze, want die kan niemand anders voor je nemen. Dan blijken culturele verschillen ineens weer heel klein. Zij staan nummer een op de lijst voor een sponsor en waren blij want dan gaat de scholing van hun kinderen er ten minste niet onder lijden. Kreeg een pasfoto van hun dochter een lief klein meisje. Toen ik dat zei reageerde de moeder met … maar ze kan heel ondeugend zijn alleen  past dat niet op zo’n kleine fotootje. Toen we naar buiten liepen voelde ik haar hand over mijn rug. Op weg naar huis merkte ik dat ik moe begin te worden. Het is goed dat het werk er hier voor een jaar weer bijna op zit. Want dit delen lukt weer niet in deze context. Het is meer dan juist handelen voor mij.

Eenmaal thuis was het Holiday en daar zat me toch een monnik in een moordtempo een boekenkast in elkaar te timmeren. Heb er een tijdje naar zitten kijken. De rest was aan het voetballen of speelde Caroom. Ze hadden speciaal voor mij Palak Paneer (een van mijn Indische lievelingsgerechten gemaakt (spinazie met jonge kaas) en de kaas vervangen door vlees. Verder geprobeerd het resterende geld voor het microkrediet uit de flappentapper te halen maar doordat er nauwelijks stroom is zijn de losse ATM’s overal van slag. Moet denk ik naar Kushalnagar gaan bij een vestiging van een bank (en dus generator). Dat kan dan gelijk met de met het afscheidsetentje wat ik het bestuurlijk deel van de Ladang altijd aanbied enkele dagen voor vertrek. Gepland voor woensdag normaal gaan “dineren” maar omdat de Paraghee’s op dit moment na 12 uur niet meer mogen eten gaan we lunchen om 10.00 zodat we om 12.00 klaar zijn. Een monnik kwam me een massage olie brengen voor mijn rug. De afspraak voor het microkrediet past nog steeds niet de agenda monnik is aan het rond bellen want ik ga donderdag ochtend nog naar het ziekenhuis om afscheid te nemen en gegevens uit te wisselen voor een eventuele studenten uitwisseling. Wilde dan ook eens langs een Tibetaanse arts want in de Ladang adviseert iedereen dat ik dat moet doen. Dus het microkrediet moet dan aansluitend. Heb wel al alles uitgewerkt (we hadden elektriciteit van 13.16 tot 14.05).

Toen kwam tijdens nadat de wervelwinden ons een uur alle ramen hadden laten vast zetten en het droog bleef onweren de bijeenkomst waar alle monniken hun Katha ontvangen omdat ze bij de tentamens zo goed hadden gescoord. Van de 1500 studente in Sera Me waren bij het memoreren 5 studenten van Gosok Ladang bij de top tien (nummer 2 kon 3400 pagina’s opzeggen zonder fouten). Ik deelde de Katha’s uit (en kadootjes o.a. een schrift met Europese voetbalhelden) dit verloopt altijd nogal chaotisch. Ik wist in mijn nieuwe rol ook niet hoe ik de Katha moest aanbieden dit is een uiterst complex hiërarchisch geheel waarin politieke, bestuurlijke, monastieke en vooral spirituele kaders de vorm bepalen. Gelek Jamphel de aangever van de Katha’s begreep mijn vraag eerst ook niet maar duidelijk werd dat ik moest omhangen. Kreeg uiteindelijk van de Ghen zelf ook een Katha met een religieuze gift (Thanka van Tara) namens de Ladang voor mijn werk. 

Daarna aan het blog gaan zitten werken in het kantoor van de Ladang telkens onderbroken omdat ik namens de Ladang de sponsorbijdragen verdeelde onder de monniken. Zo ik ga slapen.

(foto's geplaatst met toestemming van alle betrokkenen) 

Dat werd dus netwerken maar dan zonder net

In de Ladang was duidelijk dat ik de lijn van toezicht verder aan het doorvoeren was en dat hier wat rimpels waren ontstaan in de oceaan. Omdat ik ook niet wist hoe ik ineens een nieuwe veldwerker moest vinden dit met enkele monniken besproken. Bij de wisseling enige jaren geleden in Bylakuppe bleek de monastieke interventie een zeer vruchtbare. Ook nu kwam Aku Tsultrim Gyatso de Ghen meteen met een vruchtbare actie. Hij had een dorpsgenoot uit Golok Kham (Oost Tibet) die nu Khen van de school aan de tantrische universiteit in Gyumed gebeld en het probleem voorgelegd. Ik ben in Golok geweest dus dan weet ik dat dat goed zit en laat dat Gyumed nu toch in Hunsur liggen. Maar deze Damtcheu wist weer iemand die Engelse les gaf op de school in dit klooster. Een Tibetaan, weliswaar nog jong maar die met kloosterlijke bevoogding en begeleiding wel tot een geschikte kandidaat kan uitgroeien. Wat ik me hier nu precies bij moet voorstellen is me nog niet helemaal duidelijk maar ik ben er zeker van dat dit gaat gebeuren. 

Dus wij stonden om 08.30 op busstation Kushalnagar op weg naar Hunsur. Maar eerst moet je hier altijd IN de bus zien te komen. Maar kreeg een compliment van Aku wist over drie Indiërs kruipend een mooi plaatsje aan het raam voor ons te regelen. Anderhalf uur later (33 roepies armer) kwamen we in Hunsur aan. Via het mobieltje van Aku een bekende taxi gebeld en om 10 uur stonden we in Gyumed. Altijd weer indrukwekkend met een serene rust die meteen binnenkomt vol met 600 Mandala’s strooiende monniken die dagen, weken en/of maanden rituelen uitvoeren. Apart maar we kwamen voor de Ghen. Aku sprak kort met zijn dorpsgenoot waarna ik me kon voorstellen en met mijn gebruikelijk accentje werd het Paul Vleugels niet goed verstaan. Aku vertaalde het met Pou Li meteen keek die en met hem het hele kantoor om met een grote glimlach op het gezicht. Pou Li Tashi Delek. Dat zijn van die momenten dat je toch aardig onhandig en verlegen kunt worden. Al kletsend werden we met een pakje Tropicana Mango in de wacht gezet. Over een half uur zijn de lessen uit.

Werd een gezellig gesprek met Tenzin Palyon een inderdaad zeer jong uitziende man die vloeiend Engels sprak zodat wij tussen de regels door de bevoogding onderling konden uitwerken terwijl de kloosters door Aku en Damtcheu toekeken en telkens werden bij gesproken. Uitgebreid stil gestaan bij hoever je de sociale financiële situatie moet en kunt uitvragen en waar grenzen liggen. Zoals altijd krijg je bij ieder gesprek weer een beetje meer en breder inzicht in het geheel. Hij en Damtcheu kwamen met zinvolle gedetailleerde vragen waardoor de samenwerking concreet vorm kreeg. Makkelijk is dat via het internet alles verder uitgewerkt kan worden want deze monniken van eeuwenoude rituelen willen alles tot in detail uitgewerkt hebben zodat de werkelijkheid gevangen kan worden …… Tenzin Palyon is geen monnik maar Gyumed ademt wel die sfeer. Ben ook aardig orthodox dus het klikte wel. Vooral de Ghen liet blijken dat die het wel zag zitten. Vervolgens kwamen de onkosten (die er bijna niet zijn) en daar was wel een probleempje want bij navraag bleken deze monniken ook geen kinderen te hebben die wij dan sponsoren. Daarom gaan we symbolisch het eten van een deel van de SOS kinderen sponsoren die tijdens de vakantie (2 maanden) omdat ze wees zijn (ouder vermoord/verdwenen omdat ze kind naar India hebben gestuurd zodat het Tibetaans kan leren: een staatsondermijnende activiteit volgens een deel van de Chinezen) of geen familie buiten Tibet hebben naar een oom in het klooster worden gestuurd. Het begrip oom omvat in Tibet ongeveer geboren in hetzelfde dorp. Om vier uur kwamen we uit de zwetende bus in Kushalnagar gekropen. Na een lekkere grote zoutige Soda met lemon terug naar huis.

Tijdens het avond eten (droge trek en smijtsoep) werd mijn agenda bijgewerkt voor morgen Sera holiday (vroeger in Lhasa hadden de drie grote klooster Gaden, Drepung en Sera samen meer dan 25.000 studenten niet op dezelfde dag vrij omdat Lhasa toen een dorp overspoeld werden door een horde …… monniken, bovendien waren er ook wel “eens” identiteits- en loyaliteitsconflicten tussen deze universiteiten). Ik heb morgen om 16.00 de huldiging van de beste kandidaten tijdens de afgelopen examens. Hier werd duidelijk dat ik een andere rol heb gekregen (doodeng) ik moet in de gebedsruimte iets met de kandidaten. 

Ondertussen werd ook duidelijk dat langzamerhand het eind van mijn verblijf begint aan te komen en dan begint iedereen zenuwachtig te worden. Ik heb al een briefje wat nog moet en vooral niet vergeten mag worden en een lijstje wat publiekelijk vergeten mag worden.

Hunsur en de niet functionerende veldwerker

Wat er aan de hand is met onze veldwerker in Hunsur is niet duidelijk maar hij komt in ieder geval vreselijk eigenwijs over. Doet niet wat we hebben afgesproken zowel ter voorbereiding op mijn bezoek (foto: bewijs dat we het over hetzelfde kind hebben, brief: bewijs dat zij daadwerkelijk het geld krijgen en kopie/xerox van schoolgegevens: bewijs dat ze op school zitten). Daarnaast voorkomt die nu voor tweede jaar dat ik de mensen thuis kan bezoeken met een scala aan excuses maar netto vertikt die het gewoon. Nu voel ik hier een grote verplichting naar de sponsoren die soms al 15 jaar geld doneren. Maar ik moet toch minimaal een indruk hebben hoe er financieel toegaat, als ik zeg dat wij het geld verantwoord uitgeven. Had al per telefoon aangegeven hier veranderingen te willen zien, toen ik erachter kwam dat hij zowat de hele Ladang plat belt, zodat zij mij kunnen bewerken om niet naar Hunsur te komen. Nu zal een monnik nooit wat zeggen, maar ik hoorde een telefoontje en heb vervolgens bij enkele monniken navraag gedaan (en her en der de belhistorie bekeken ….. ALTIJD in onderling overleg!). Ondertussen hoor je van alles en … opvallend ook bij monniken zit dus ruis. Maar ondertussen groei je dus tot het besluit dat dit niet werkt. Het betreft niet eens zoveel kinderen met een sponsor (7). Hij kwam met een auto met enkele ouders de vijftig kilometer naar de Ladang. Weer dat opvallend formele welkom met Katha’s. Hoeveel meer ontspannen gaat het dan in Bylakuppe maar ik zie ook wat een moordwijf die Tenzin Yankey  was (voormalige veldwerker zit nu als vluchteling in Zwitserland).

De dossiers zaten door elkaar, ik zag een Jigmee Namgyal die in paniek was. Boos begreep ik van de monniken maar dat zag ik niet. Ik werd vooral geraakt door de rust die hij leek te krijgen toen ik vroeg hoe moeilijk het werk was voor hem wonend tussen allemaal dorpsgenoten die denken dat zijn recht hebben op een sponsor. Het is volgens mij een behoorlijk autoritaire man, mogelijk ook eigenzinnig, maar volgens mij is deze druk vanuit je eigen gemeenschap ook enorm en kan die vreselijk zijn. Hij bleek ook steeds in een positie te zitten waarin hij mogelijke besluiten van de stichting probeerde te vertellen of te sturen. Terwijl we dit zeer nadrukkelijk hadden besproken. Tenzin Yankey en nu haar man zijn daar handiger die verwijzen meteen door en daardoor is de onderhandelruimte weg. Er is nog nooit een vraag bij mij gekomen. Dit kan natuurlijk ook komen omdat ik een akelig mannetje ben … EN ik heb hier natuurlijk een positie waar ik soms akelig van kan worden. Het blijft altijd voor mij balanceren maar meer dan goed proberen te luisteren en dan proberen een goede afweging te maken kan ik ook niet. Dat er voor Jigmee Namgyal druk was is voor mij zeker want toen ik zei dat we naar een nieuwe veldwerker zouden gaan zoeken kreeg ik de files meteen terug met bijna een zucht van opluchting. Je merkt wel dat hij ook teleurgesteld is. Maar dit soort moeilijke situaties in zo’n andere sociale en culturele setting te duiden. Veel verder dan proberen het respectvol te doen kom je niet. Maar ik heb gewoon een verantwoordelijkheid naar de sponsoren en daarbij hoort niet een veldwerker die om de een of andere reden het minimale toezicht beperkt.

Duiden in andere setting werd ook indrukwekkend duidelijk toen we na vertrek alles zaten na te bespreken. Want ik kon het officiële kantoor (inclusief een horde aanwezige en meeluisterende monniken) gebruiken maar verkoos toch even met de hele Hunsur groep naar de eerste verdieping te verkassen en op mijn kamer met de deur dicht dit gesprek meer privé te laten plaats vinden. Maar tijdens die nabespreking probeerde ik aan te geven dat hij volgens mij ook overvraagd was. Dus wilde het wat nuanceren ook uit respect naar Jigmee Namgyal. Onder de monniken was echter een heel andere vrij van emotie gevuld antwoord “functioneert niet had die het beter moeten doen dus weg” PUNT. Op dit soort momenten zie je dat je soms geheel niet snapt hoe bepaalde verbanden worden gelegd. Passend bij het tussenstadium mopper je dan inwendig op “waar is nu dat mededogen”. Laten we het maar houden op dat ik het nog niet helemaal snap maar ik verklaar het tussenstadium wel als afgesloten.

 Wilde ’s avonds een rondje lopen want ben nu wel week in de Ladang maar behalve voor activiteiten voor de Stichting ben ik nauwelijks de deur uit geweest (waspoeder). Altijd verbazingwekkend hoe dit werkt. Wilde dus een c(C)ora lopen (ritueel rondje rond heiligdom in dit geval de kern(en) van dit klooster. Werd uitgenodigd door Ghen Tsultrim Gyatso beide met onze gedachten rond lopen draaien. Deze rituele rondjes zijn de afgelopen jaren aardig onderworpen geweest aan politieke, religieuze en esthetische noodzakelijk geachte wijzigingen (oké nog een vleugje tussenstadium en een gezonde dosis antropologie). We lagen in een deuk toen we de bocht namen bij Sera Me en een van de Phuntsok Chokyiling monnikjes met hoge stem boven de 1000 monniken iets hoorde schreeuwen. Thuis een lekkere vettige kop boterthee gedronken.