We blijven feesten

Dinsdag 26 februari

Belangrijke nieuwe ontwikkeling: euro's wisselen tegen roepies kan tegenwoordig in het dorp. Tot vorig jaar moest Paul daarvoor naar Bengalure. Dat kostte dan telkens een dag. Asfaltweg heeft hier zo zijn eigen betekenis: deel van de weg waar ooit asfalt op gelegen heeft, maar nu niet meer. Waar wel asfalt ligt is dat niet in de strakke gladde vorm die wij kennen, maar vol met scheuren, putten, gaten en afgebrokkelde randen. Dat schiet niet op, zeker niet als je achter een paar ossenkarren zit. Maar goed, daar hebben we dus geen last meer van. De enveloppen voor de sponsoren kunnen gevuld worden met de roepies, zodat ze de komende dagen kunnen worden bezorgd. Dat gaan we op bescheiden wijze filmen, om te voorkomen dat de ontvangers zich verplicht voelen om 4 man gastvrij te ontvangen. Dan zouden ze al weer een deel van het sponsorgeld kwijt zijn aan plichtplegingen, terwijl ze het echt veel beter kunnen besteden aan eigen eerste levensbehoeften.
We feesten nog even door met het opstoken van een tomo, een uit boter opgebouwde bescherm-figuur. Aan het eind van de nieuwjaarsfeesten gaat de fik erin, zodat de goden weer naar hun hemel kunnen. Paul kan het vast veel mooier omschrijven, maar ik vat maar even samen hoe ik het begrepen heb.

Er zijn veel verschillen tussen het religieuze leven hier en dat bij ons, maar er zijn ook opmerkelijk veel overeenkomsten. De intenties, de gedachtes achter de rituelen, de bedoeling daarvan, die verschilt in grote lijnen niet van de meeste andere religies. (Volgens veel Boeddhisten moeten we het Boeddhisme een filosofie noemen, maar na anderhalve week kloosterleven durf ik het wel aan om het toch onder de religies te blijven scharen, zij het een met een grote nadruk op filosofie en (zelf)reflectie.) De verschillen zitten hem vooral in de uitingsvormen. Vanavond zien we daar een goed voorbeeld van. Ik heb een tsog aangevraagd. Dat is de Tibetaanse term voor een puja. En nu lijkt het nog steeds niet op iets wat wij in Nederland kennen, maar bij ons zouden we het over een gebedsdienst hebben. Vooraf bespreek je voor wie de tsog is en wat je voor diegene vraagt. Dat is dus weer vergelijkbaar met de mis die je bij ons voor iemand laat opdragen. Waar onze cultuur zich dan vooral richt op het genezen van ziektes en het uitstellen van overlijden, zijn dat vragen die hier niet zo concreet spelen. Ziekte en overlijden worden als onlosmakelijk met het leven verbonden zaken beschouwd, die je moet accepteren. Een tsog richt zich dan ook op het optimaliseren van de omstandigheden waaronder je het proces van ziekte en overlijden doormaakt. Er wordt bekeken wat de omstandigheden zijn van degene voor wie de tsog wordt gedaan. In geval van een ziekte is het ook van belang dat de monniken weten wat voor ziekte dat is. Alle monniken komen voor de tsog bij elkaar en reciteren de speciaal voor de betreffende tsog uitgezochte teksten en doen de eventueel daarbij behorende rituelen. 
Ik leg de nadruk nu op ziekte en overlijden, maar een tsog kan voor allerlei gelegenheden worden gedaan, voor een meer algemeen doel, of uit dankbaarheid; wederom niet echt anders dan bij ons. En uiteindelijk verschilt ook de materiële kant ervan niet van onze opgedragen missen. Je betaalt er een bedrag voor. Afhankelijk van wat je wilt is dat hoger of lager. Laat je alle monniken opdraven of een deel? Geef je ze er thee bij? Hoeveel wil je geven per monnik? Na afloop krijg je alles keurig gespecificeerd op een nota. Zoveel aan thee, zoveel aan wierook, zoveel aan bankbiljetten voor de monniken. Die bankbiljetten deel je tegen het einde van de tsog overigens zelf uit door langs de rijen monniken te lopen en er ieder eentje in de hand te drukken.  Weer een verschil in uitingsvormen. Ook bij ons zijn de gebedsdiensten wel degelijk een vorm van inkomstenverwerving, maar afgezien van de collecteschalen blijft de geldstroom onzichtbaar. Hier hoef je de geldstromen niet te verstoppen. Nouja, geldstroompjes zeg maar. 50 roepies per monnik is een prima bijdrage. We hebben het dan over 75 cent. Dat is zelfs voor 100 monniken nog heel wat minder dan 1 pastoor hier kost. Wat dat betreft zijn de verschillen weer groot.